20 jaar Euthanasiewet: We kunnen mensen blijven helpen!
Geplaatst op 09 juni, 2022 om 14:50Het jaar 2002 was op ethisch vlak voor België een jaar van omwenteling. Onder een aantal voorwaarden laat de wet van 28 mei 2002 euthanasie toe. Op de vooravond van de 20ste verjaardag van de wet, blikten een aantal kopstukken zoals eresenator Jeannine Leduc en prof. Wim Distelmans wiens namen onlosmakelijk met deze wet verbonden zullen blijven, op dit historisch moment terug. Voor patiënten in een uitzichtloze situatie, biedt de wet de mogelijkheid om op een waardige manier afscheid te nemen van hun naasten en het leven. “Belangrijke groepen mensen blijven van deze mogelijkheid nog uitgesloten. Hierin willen wij verandering brengen,” zo besluit Maggie De Block.
De wet die in 2002 in de Kamer van Volksvertegenwoordigers gestemd werd, laat het levensbeëindigend handelen door een andere dan de betrokkene, op diens verzoek, toe. Beknopt gesteld, betekende dit in de praktijk dat een arts euthanasie kan toepassen wanneer een meerderjarige, wilsbekwame patiënt hierom meermaals verzoekt. Tevens moet er bij de patiënt sprake zijn van een ondragelijk fysisch of psychisch lijden. Bij de historische stemming concludeerde Senator Leduc als volgt: “Het is een start. Het recht van een zieke om euthanasie te vragen, niet de plicht; het recht van een arts om euthanasie toe te passen, niet de plicht; het recht van de arts om euthanasie te weigeren; het recht ook op maximale zorg voor de zieke mens.”
Intussen boekten we vooruitgang in de uitbreiding van de euthanasie wet. Kinderen die ernstig lijden en daartoe bekwaam zijn, kunnen dankzij het werk van Jean-Jacques De Gucht sedert de wet van 28 februari 2014 ook een verzoek om euthanasie opstellen of vragen. Voor bepaalde mensen die wilsonbekwaam werden, blijft euthanasie echter ontoegankelijk, zelfs al hebben zij eerder een voorafgaande wilsverklaring opgesteld. Dat is het geval voor bijvoorbeeld mensen die lijden aan een vorm van dementie. Hierdoor sterven deze mensen soms nodeloos vroeg. In het andere geval zien zij onnodig, onnoemelijk vele jaren af.
Volksvertegenwoordiger en fractieleider Maggie De Block, die in 1999 ook een wetsvoorstel inzake euthanasie indiende, is het absoluut eens met haar collega’s. “Goed geïnformeerde mensen kunnen keuzes maken. Eenieder kan voorafgaand oordelen wat hij of zij wil eens een bepaalde toestand intreedt. Er is geen redelijk argument meer om te verantwoorden waarom mensen met dementie systematisch van euthanasie moeten worden uitgesloten.” Om op dit vraagstuk een antwoord te bieden, nam Robby De Caluwe initiatief en diende een wetsvoorstel in zodat op termijn de euthanasiewet uitbreid met de mogelijkheid tot een wilsverklaring voor verworven wilsonbekwaamheid.
Nu, 20 jaar na het bestaan van de mogelijkheid op euthanasie is het van belang dat de wet wijzigt zodat onder bepaalde voorwaarden ook mensen met verworven wilsonbekwaamheid toegang hebben tot deze mogelijkheid van waardig sterven. Om het levenseinde beter bespreekbaar te maken, zorgde Maggie De Block als minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid voor de nodige omkadering. “De mens om wie het gaat, moet zijn levenseindeplan in alle vrijheid kunnen bespreken. Als minister heb ik hier belang aan gehecht door 6,5 miljoen euro in te schrijven om de vroegtijdige en voorafgaande zorgplanning beter te ondersteunen.”