Oncofreezing houdt kinderwens van zwaar zieke patiënten levend

Minister van Volksgezondheid Maggie De Block breidt de terugbetaling van oncofreezing uit naar twee groepen patiënten. Zo kunnen zij hun kinderwens nog vervullen na hun behandeling.

Maggie De Block: “Sommige zware behandelingen kunnen patiënten onvruchtbaar maken. Door oncofreezing terug te betalen, willen we die last wegnemen. Als een patiënt na de behandeling zijn of haar kinderwens wil vervullen, kan dat nog perfect. We betalen oncofreezing al terug voor kankerpatiënten. Nu breiden we dit uit naar twee bijkomende groepen patiënten.”

Sinds midden april 2017 kunnen kankerpatiënten in ons land rekenen op een volledige terugbetaling van oncofreezing. Het gaat zowel over kankerpatiënten die voor een zware behandeling staan als over vrouwen die hun eierstokken preventief laten wegnemen, bijvoorbeeld bij een hoog risico op borst- en/of eierstokkanker.

Cécile (29) kreeg vijf jaar geleden te horen kreeg dat ze borstkanker had. De dokters vroegen of ze haar eicellen en eierstokweefsel wou laten invriezen. “Ik had net een bikkelharde diagnose gekregen en meteen volgde een vraag over vruchtbaarheid… Terwijl ik in de eerste plaats wilde overleven.” Ze vond het een heel moeilijke beslissing om te maken, tussen een borstamputatie en chemokuur door, maar deed het toch. Intussen is ze kersvers mama en stelt de baby het goed. “Ik ben erg blij dat ik toen ja heb gezegd”, blikt ze terug. “De terugbetaling is een hele stap vooruit, maar heel belangrijk is ook dat artsen dit bespreken met hun patiënten, hoe moeilijk dat ook is.”

Die terugbetaling breidt minister De Block nu uit naar twee groepen patiënten: vrouwen met een borderline ovariumtumor en patiënten met een hematopoëtische aandoening (bijv. thalassemie of sikkelcelanemie) die een stamceltransplantatie noodzakelijk maakt.

Duur proces

Oncofreezing gebeurt vooral bij jonge patiënten die voor een zware behandeling staan die hun vruchtbaarheid kan aantasten, zoals chemotherapie. Er wordt voorplantingsmateriaal van hen afgenomen, ingevroren en bewaard om het op een later moment te kunnen gebruiken. Het kan gaan over eicellen, spermacellen, testikelweefsel of eierstokweefsel.

Het hele proces is erg duur: oncofreezing van sperma, testikelweefsel of eierstokweefsel kost €1.300, voor eicellen loopt de kostprijs op tot €3.400. Om deze financiële drempel weg te nemen voor patiënten, wordt oncofreezing sinds 2017 volledig terugbetaald bij bepaalde aandoeningen. In het totaal trekt minister De Block daar 4 miljoen euro op jaarbasis voor uit. De uitbreiding van de terugbetaling naar twee nieuwe groepen patiënten valt binnen dit budget.

Belang van sensibilisering

Minister De Block roept specialisten, huisartsen en andere actoren uit de zorg ook op om het bestaan van de terugbetaling bij zoveel mogelijk mensen kenbaar te maken. De Block: “Bij het stellen van een zware diagnose meteen over vruchtbaarheid beginnen kan zeer delicaat zijn. Maar het is wel erg belangrijk om dit te doen. Patiënten die in aanmerking komen moeten weten dat deze mogelijkheid bestaat, of ze kunnen er geen gebruik van maken.”

Erkende centra

Patiënten kunnen hun voortplantingsmateriaal kosteloos laten invriezen in één van de 18 centra voor reproductieve geneeskunde in ons land die oncofreezing aanbieden (zie lijst B-centra). In 8 van die 17 centra kunnen jongeren onder de 16 jaar terecht. De terugbetaling in een centrum geldt van zodra het de bewuste overeenkomst met het Riziv heeft ondertekend. Alle 18 centra hebben de conventie intussen ontvangen en zullen die naar alle verwachting snel ondertekenen.

Bij de eerste evaluatie van de cijfers, na negen maanden terugbetaling, hadden al zeker 303 patiënten voortplantingsmateriaal laten invriezen: 209 mannen en 94 vrouwen. 30 van deze 303 patiënten waren jonger dan 16 jaar. De volgende cijfers worden verwacht in het voorjaar van 2019.