Teveel aan materniteiten? Opportuniteit voor onze gezondheidszorg

De analyse van de experts van het Federaal Kenniscentrum is duidelijk: ons land telt meer materniteiten dan nodig. Een hervorming dringt zich op en dat biedt opportuniteiten. Minister van Volksgezondheid Maggie De Block: “We besteden meer geld dan nodig aan materniteiten terwijl er elders in de zorg middelen tekort zijn. Door het aantal materniteiten af te bouwen, kunnen we extra investeren in die domeinen.” 

In 2018 stelde het Federaal Kenniscentrum (KCE) dat ons land 600 materniteitsbedden te veel telde, op een totaal van ongeveer 3.000 bedden. Als er niets verandert, loopt dat overschot op tot circa 1.000 materniteitsbedden in 2025. Zo’n verspilling van middelen kan onze gezondheidszorg zich niet veroorloven.

Minister De Block: “Materniteiten associëren we met geboortes en geluk. In die context spreken over efficiëntie kan erg zakelijk klinken, maar het is absoluut noodzakelijk. Nu besteden we meer geld dan nodig aan materniteiten waardoor er minder geld dan nodig overblijft voor andere gezondheidszorgen. Het is maar door elke euro zo efficiënt mogelijk te besteden dat we de zorg voor onze burgers verder kunnen verbeteren.”

Te veel materniteiten, en wat dan nog?

Op het eerste gezicht lijkt een teveel aan materniteiten misschien geen probleem. Maar dat is het wel degelijk. Om een materniteit open te houden, heb je permanent zorgverleners nodig, of het nu om een grote of om een kleine dienst gaat. De zorgverleners van die dienst kan je niet elders inzetten, ook niet in “kalmere periodes” – bevallingen zijn niet “planbaar”. En dat terwijl er op heel wat andere diensten een tekort aan zorgverleners is, bijvoorbeeld binnen de geriatrie of revalidatiezorg.

Naast personeel vraagt elke materniteit ook een minimuminvestering in materieel en infrastructuur. Op kleine materniteiten lopen de vaste kosten per bevalling daardoor veel hoger op dan op diensten waar veel bevallingen plaatsvinden. Door met grotere diensten te werken, daalt de gemiddelde maatschappelijke kost per bevalling en komen er middelen vrij om elders te investeren. Bovendien kunnen grotere materniteiten (toekomstige) ouders een betere omkadering met meer ervaring en expertise aanbieden dan kleinere diensten.

Omzetten in beleid

In zijn rapport stelt het KCE dat 17 kleine materniteiten in ons land zonder problemen gesloten kunnen worden. De kwaliteit van zorg is vandaag al zeer goed en kan bij grotere diensten met meer expertise en een betere omkadering enkel verbeteren. Ook de toegankelijkheid blijft gegarandeerd met voor iedereen minimum één materniteit binnen een halfuur rijden.

Minister De Block: “Het is nu aan alle beleidsmakers om samen met de sector aan de slag te gaan met dit rapport en de aanbevelingen om te zetten in concreet beleid. Gemakkelijk belooft dat niet te worden, maar het gaat over een ongelofelijke opportuniteit: we kunnen de gemiddelde kost per bevalling verminderen voor de maatschappij en elders in de zorg extra investeren. Dat ligt volledig in lijn met de hervormingen die we de voorbije jaren hebben opgestart binnen de ziekenhuissector.”

Raadpleeg hier alle info van het Federaal Kenniscentrum: het persbericht, het integrale rapport (Engels) en de synthese van het rapport.