Reactie PANO-reportage

Geplaatst op 08 oktober, 2020 om 16:00

De FFP2-maskers waarvan sprake in de Pano-reportage waren officieel vervallen. Vernietiging was de enige optie. Op de chirurgische maskers stond geen officiële vervaldatum maar door de bewaring in onverwarmde, vochtige hangars waren ze ook niet langer bruikbaar. Dat bleek duidelijk uit het rapport van het Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, vandaag bekend als Sciensano. Het ging over in het totaal 22 miljoen chirurgische maskers. Dat tussen de duizenden dozen een verpakking zat met maskers in goede staat, verandert niets aan het feit dat de voorraad onbruikbaar was geworden.

Met de info die we nu hebben, zouden we misschien een paar dozen kunnen redden hebbenmaar op het moment van de vernietiging moment was er nog geen sprake van een corona-pandemie. De beste beslissing was toen om de volledige voorraad te vernietigen en te vervangen door maskers van goede kwaliteit. De minister is daarbij steeds afgegaan op de adviezen van de wetenschappelijke instellingen, zoals de Hoge Gezondheidsraad.

Om de vervallen stock te vervangen, vroeg minister De Block de FOD Volksgezondheid om een voorstel voor een roterende stock uit te werken. Het principe van zo’n roterende of rollende stock is duidelijk: in plaats van miljoenen maskers centraal te stockeren, wordt het beschermingsmateriaal bij de zorgverleners op het terrein bewaard. Het enige wat zij hoeven te doen, is hun voorraad op peil houden: telkens wanneer ze maskers gebruiken de voorraad opnieuw aanvullen.

Die aanpak heeft verschillende voordelen. Je hoeft geen gigantische verwarmde opslagplaatsen te huren. Doordat de voorraad voortdurend wordt vernieuwd, voorkom je ook dat je op een bepaald moment miljoenen maskers in één keer moet vernietigen omdat ze vervallen zijn. En je bent ten slotte zeker dat als er een gezondheidscrisis uitbreekt, de zorgverleners de eerste maanden zeker genoeg voorraad hebben. Dat geeft iedereen de tijd om naar oplossingen te zoeken. Ook de deelstaten willen het principe van een rollende stock intussen invoeren, onder meer in de woonzorgcentra. Zo’n “roterende” stock is een slimme, structurele oplossing, maar is wel een stuk complexer. Een overheidsdienst mag geen producten op de markt brengen, terwijl dat bij een roterende stock net essentieel is. Dat betekent dat je de statuten van de FOD moet wijzigen, andere wetgevende aanpassingen moet doen, contracten moet afsluiten met ziekenhuizen, afspraken moet maken met andere departementen, een coördinatieplan moet uittekenen, etc. Zoiets vraagt tijd, en jammer genoeg waren we nog niet klaar met die oefening toen we geconfronteerd werden met de grootste sanitaire crisis sinds WO II. Achteraf bekeken, hadden wij hier prioriteit aan moeten geven, minderheidsregering/lopende zaken of niet. Intussen hebben we samen met onze administraties die rollende stock volledig uitgewerkt en verdeeld over de zorgverleners op het terrein.

Minister De Block heeft altijd gehandeld op basis van de adviezen: zo was er het verslag (inclusief foto’s) van een werfbezoek waaruit bleek dat de stock in een zeer slechte omgeving bewaard werd, beschadigd was én men niet eens beschikte over een inventaris. Daarnaast was er een belangrijk advies van de Hoge Gezondheidsraad dat aangaf dat de houdbaarheidsdatum van chirurgische mondmaskers niet oneindig is. De Pano-reportage gaat ervan uit dat die 22 miljoen vernietigde maskers nog bruikbaar waren. De bestaande adviezen en verslagen zeggen nochtans zwart op wit dat dat niet klopt.